De progressieve belasting kan als volgt worden omschreven: "Hoe hoger het inkomen, hoe hoger het in de vorm van belasting betaalde percentage erop".
De progressieve belasting verschilt fundamenteel van een evenredige belasting, waar de aanslagvoet identiek blijft, ongeacht de grondslag waarop ze wordt berekend (de belastbare grondslag). De BTW (21 %) is een belasting die evenredig is aan de uitgaven van de consument. De vennootschapsbelasting is eveneens een evenredige belasting op de winsten van handelsvennootschappen (33,99 %).

De progressiviteit van de belasting volgt het principe volgens hetwelk iemands draagkracht belangrijker is wanneer zijn inkomens hoger zijn dan het bedrag dat hij nodig heeft om te voldoen aan zijn primaire en secundaire behoeften. De belastingdruk moet dan ook hoger zijn naarmate de persoon over inkomens beschikt die hoger zijn dan die welke noodzakelijk zijn voor de aankoop van basisgoederen en -diensten.
Dit principe is de basis van de herverdeling van de rijkdommen via de belasting.

WAAROM DE PROGRESSIVITEIT BEHOUDEN?

De progressieve belasting, waardoor de rijken meer afdragen dan de armen, draagt ertoe bij, de sociale ongelijkheden te verminderen.
Sinds enkele decennia hebben verscheidene maatregelen de progressiviteit van de personenbelasting (PB) in België verminderd:

• de financiële inkomens zijn er sinds het begin van de jaren tachtig niet meer aan onderworpen;
• de hoogste aanslagvoeten in de PB werden afgeschaft (hervorming Martens-Gol in de jaren '80, hervorming Reynders tussen 2002 en 2004).

In andere landen werden gelijkaardige hervormingen ingevoerd, o.m. in Frankrijk (maximum belastingvoet op het inkomen teruggebracht tot 40 %) en in Duitsland.
Sommige landen zijn zelfs verder gegaan. In Frankrijk voerde Sarkozy het 'fiscaal schild' in, een maatregel krachtens welke de belastingen van een natuurlijk persoon (inkomstenbelasting, veralgemeende sociale bijdrage, solidariteitsbelasting op het vermogen) nooit 50 % van de genoten inkomens mogen overschrijden, wat een enorm geschenk betekent voor de grote Franse vermogens. Andere landen hebben de progressieve belasting afgeschaft en vervangen door een "flat tax", d.i. een belasting met één enkele aanslagvoet (evenredige belasting) op een bredere belastbare grondslag.
In het algemeen gaat de progressiviteit er in de meeste Europese landen op achteruit wegens het succes van het liberale gedachtegoed (en vaak de veel gehoorde slogans "te veel belasting doodt de belasting" of "meer werken om meer te verdienen") in rechtse, maar ook in centrumlinkse politieke kringen (Blair, Schröder).

NOODZAKELIJKE HERVORMING VAN DE PROGRESSIEVE PB IN BELGIE

1. Om de progressiviteit naar alle inkomens uit te breiden, dienen de financiële inkomsten opnieuw in de PB-aangifte te worden opgenomen.
2. De geschenken aan de rijken moeten worden afgeschaft door de wederinvoering van de hoogste aanslagvoeten in de PB (te arbitreren tussen 52,5 % en 62,5 %).
3. De aanslagvoeten in de PB wijzigen om de belasting op de kleine en middelgrote inkomens te verlichten, aangezien de progressiviteit vandaag de dag te snel de inkomens treft die noodzakelijk zijn om aan basisbehoeften te voldoen.