De Europese Commissie wil met dit voorstel de belastingontwijking en ontduiking door multinationals tegengaan.
Het voorstel van de Commissaris Hill (Financiële Diensten & Kapitaalmarkten) is geen directe reactie op de uitgelekte Panama Papers, die onthulden hoe het Panamese adviesbureau Mossack Fonseca privépersonen en kleinere bedrijven hielp de belastingen in hun thuisland te ontwijken.

Gedetailleerder informeren

Het Commissieplan treft juist grote bedrijven en is het resultaat van maandenlang overleg met betrokkenen. Wel past het Commissievoornemen in het EU-streven belastingontwijking en -fraude moeilijker te maken. Jaarlijks lopen de lidstaten 50 tot 70 miljard euro aan winstbelasting mis door slimme fiscale routes, aldus de Commissie.

In januari kwamen de lidstaten al overeen dat multinationals de belastingdienst gedetailleerd moeten informeren over hun activiteiten in de lidstaten. Een belangrijk hulpmiddel voor de fiscus om werkelijk belasting te heffen. Het voorstel dat Hill morgen presenteert, voegt daaraan toe dat een deel van die informatie ook openbaar wordt. Het gaat onder meer om de omzet, de winst, eerder betaalde belasting en hoeveel mensen in het betrokken land voor het bedrijf werken.

De openbaarmakingsplicht geldt voor bedrijven die in de EU actief zijn (Europese en buitenlandse) met een omzet van meer dan 750 miljoen per jaar. Praktisch komt het erop neer dat zesduizend multinationals - die goed zijn voor 90 procent van de totale bedrijfswinsten - ermee te maken krijgen.

Voor hun bedrijfsactiviteiten buiten Europa hoeven de multinationals geen landenspecifieke informatie te verstrekken. Daar volstaat een algemene beschrijving over de omzet en winst. Tenzij het bedrijf actief is in landen die de EU als belastingparadijs aanmerkt. In dat geval moet de multinational wel weer precies aangeven (en openbaren) hoe en hoeveel winst er daar wordt gemaakt.

De Commissie hoopt dat dit ondernemingen ontmoedigt hun winst nog via belastingparadijzen bij de fiscus vandaan te sluizen. Afgelopen woensdag kondigde Europees Commissaris Moscovici (Belastingen) aan de lijst met landen die de EU beschouwt als vluchtheuvel voor belastingontwijkers en -ontduikers uit te breiden.

Voor banken, mijnbouw- en houtkapbedrijven bestond de openbaarmakingsplicht al. Verder besloten de lidstaten eerder dit jaar elkaar te informeren over speciale (gunstige) belastingafspraken met grote ondernemingen. De concurrentie tussen landen om met dit soort regelingen bedrijven te lokken leidt soms tot concurrentievervalsing. De Commissie veroordeelde eind vorig jaar de fiscale gunstregeling die Nederland voor koffieketen Starbucks had getroffen.